Ambitie klimaatbeleid complete mismatch met uitvoering

BBB heeft het jaarlijkse PBL rapport ‘Klimaat en Energie Verkenning gelezen.’ Daaruit blijkt dat de klimaatambities van het kabinet niet gehaald gaan worden. Voor BBB geen verrassing. Wij vinden het absurd dat door mogelijke verplichte maatregelen voor verduurzaming burgers en bedrijven op hoge kosten gejaagd worden. BBB wil een rigoureus ander beleid, waarbij geen normen vastgelegd worden in de wet.

Ieder jaar publiceert het Plan Bureau voor de Leefomgeving (PBL) een ‘Klimaat en Energie Verkenning’ (KEV), daarin rekenen zij door wat het huidige en voorgenomen klimaatbeleid aan broeikasgasemissiereductie op gaat leveren en hoe zich dat verhoudt tot de klimaatdoelen zoals die zijn afgesproken. Uit die van 2022 blijkt dat we niet in lijn liggen met de doelen, dit komt gedeeltelijk ook omdat er vanuit de EU besloten is het doel op te hogen. Geen 49% emissiereductie in 2030, maar 55%, waarbij het kabinet de ambitie nog hoger legt.

Forse maatschappelijke kosten
Wat BBB betreft is het absurd dat we op het gebied van klimaatdoelen zulke normen in een wet vastleggen. Het geeft activistische partijen zoals Urgenda munitie in de vorm van juridische grondslagen om rechtszaken aan te spannen als de doelen onhaalbaar blijken. Het gevolg? Forse maatschappelijke kosten. Enerzijds omdat zo’n rechtszaak tegen de overheid gefinancierd wordt met belastinggeld, anderzijds omdat er tegen die tijd maatregelen afgedwongen worden die weliswaar emissie reduceren op de korte termijn, maar kostprijsverhogend zullen gaan werken voor burgers. Ongelooflijk dom als je het ons vraagt.

Burgers en bedrijven overeind houden
Het PBL had in reactie op de klimaatplannen in het regeerakkoord al aangegeven dat de ambitie van het kabinet grenst aan het maximaal haalbare, ook als je ‘alles uit de kast’ zou halen om het te realiseren. Dit was nog voor de periode van de uit de hand gelopen inflatie. Veel mensen willen wel investeren in een warmtepomp, maar kunnen die op dit moment niet direct laten installeren door gebrek aan installatiecapaciteit en levercapaciteit van warmtepompen. In de tussentijd hebben ze zulke hoge energiekosten dat de buffer waar je de warmtepomp van zou kunnen betalen zienderogen vermindert. We moeten ons realiseren dat we nu in een andere tijd leven dan in de tijd dat het klimaatakkoord gesloten werd. Het ten eerste van het grootste belang is dat bedrijven en vooral ook burgers ongeschonden door deze recessie komen. Burgers bovenaan uiteraard, maar de bedrijven zorgen weer voor werkgelegenheid en zijn wat ons betreft op de korte termijn van levensbelang.

Gevolgen windparken op zee
Uit de KEV blijkt ook dat de uitvoering niet strookt met de ambitie. De beoogde Wind op Zee kan vrijwel niet gerealiseerd worden voor 2030. Wij willen dat er veel beter gekeken wordt naar de impact die al die windparken op de Noordzee gaan hebben op het ecosysteem in de Noordzee. Deltares schreef er een alarmerend rapport over, waarbij zij verwachten dat het hele ecosysteem in de Noordzee kan worden beïnvloedt. De groene partijen hoor je nu niet.

Kijken wat nodig is
Wat ons betreft had het kabinet eerst moeten kijken naar wat er nodig is om bijvoorbeeld een energietransitie te faciliteren. Op zich staan wij niet tegen het idee van het aanboren van nieuwe energiebronnen, maar we zijn tegen het weggooien van oude schoenen voordat je nieuwe hebt. Geen kolencentrales sluiten als je nog geen alternatief hebt. In heel Nederland zijn inmiddels problemen met de netcapaciteit, terwijl er wel eisen worden gesteld aan bedrijven die nieuw willen bouwen. Ook zijn wij pertinent tegen het verplichten van bijvoorbeeld warmtepompen. Als de overheid dat wil dan moeten ze mensen verleiden deze aan te schaffen door met goede regelingen te komen. Verplichten is wat ons betreft een no-go.

Ook verplichten en de rekening bij burgers neerleggen is een dwaling; zo is betalen naar gebruik in de mobiliteit niets meer dan een plattelandsheffing. Want het openbaar vervoer schiet in veel gebieden fors te kort, en die rekening wordt straks aan de mensen in het buitengebied gepresenteerd. Het beleid en de uitvoering strookt niet met elkaar en had veel beter aan de voorkant over nagedacht moeten worden. Deze overheid laat werkelijk waar alles uit de hand lopen.

Afbreuk aan onze democratie
Zo blijkt nu al dat de Europese doelen voor energiebesparing uit de Europese Enerergie Effiniëntie Richtlijn vrijwel niet gehaald worden, terwijl er in Europa onderhandeld wordt over het verhogen van deze doelen voor energiebesparing. Absurd vinden we dat. Het kabinet zou zich hier vol tegen moeten verzetten. Sowieso heeft Europa nu teveel invloed op onze doelen. In 2018 is er een klimaatakkoord gesloten in Nederland waarbij alle sectoren vertegenwoordigd waren, maar in Brussel is nu besloten dat ze de doelen willen verhogen. Deze staan boven de Nederlandse afspraken. Dat is afbreuk aan onze democratie en de inzet die Nederlandse sectoren hebben gepleegd om tot afspraken te komen.

De EU zou veel meer teruggebracht moeten worden tot de aanvankelijke handelsunie die het was en zich niet tot achter de komma bemoeien welk beleid er in lidstaten uitgerold moet worden.